قهوه اسپرسو یکی از انواع قهوه با غلظت بسیار بالا است، که نخستین بار در شهر تورین ایتالیا و در قرن 20 مورد استفاده قرار گرفت. امروزه در سراسر جهان، نوشیدن این قهوه غلیظ و خوش عطر از رواج فراوانی برخوردار است. به گونه‌ای که بسیاری از افراد بدون نوشیدن قهوه اسپرسو قادر به انجام امور روزمره و ساده خود هم نیستند. اگرچه نوشیدن زیاد قهوه هم به نوعی اعتیاد به شمار می‌رود. اما اعتیاد به قهوه برخلاف انتظار اصلا چیز بدی به شمار نمی‌رود.
قهوه اسپرسو یک نوشیدنی پرطرفدار در جهان است، که طرفداران زیادی دارد. این نوع قهوه را می‌توان با انواع دستگاه‌های اسپرسو ساز موجود در بازار تهیه کرد. البته اگر در نزدیکی محل سکونت یا محل کار خود کافی شاپ داشته باشید اوضاع کمی بهتر است. می‌توانید سر راه یکی از آن قهوه‌های انرژی زای محبوبتان را سفارش دهید و از نوشیدنش لذت ببرید.
امروزه انواع مختلفی از دستگاه اسپرسو ساز در بازار موجود هستند. اما متاسفانه اغلب این دستگاه‌ها از قیمت بالایی برخوردارند. به علاوه ضمانتی هم برای دوام طولانی مدت آنها وجود ندارد. به بیان دیگر فقط می‌توانند یک شکاف عمیق در بودجه خانواده شما فراهم آورند. مضاف بر این که برخی از این دستگاه‌های اسپرسو ساز، قهوه چندان جالبی هم برایتان درست نمی‌کنند.
اکنون شاید این سوال در ذهنتان نقش ببندد که چگونه بدون دستگاه اسپرسو ساز قهوه خود را دم کنید؟ البته ممکن است در ابتدا کاری غیر ممکن به نظر برسد. اما بد نیست بدانید دم کردن قهوه اسپرسو بدون دستگاه اسپرسو ساز هم میسر است. در واقع سه راهکار برای این موضوع وجود دارد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشد تا با طرز تهیه اسپرسو بدون دستگاه اسپرسو ساز آشنا شوید.
روش نخست: طرز تهیه قهوه اسپرسو با استفاده از لیوان فرنچ پرنس
قهوه اسپرسو را می‌توانید توسط لیوان فرنچ پرس و بدون نیاز به دستگاه اسپرسو ساز تهیه کنید. لیوان فرنچ پرس یکی از ارزان‌ترین گزینه‌ها برای تهیه قهوه اسپرسو به شمار می‌رود. این لیوان‌ها حتی با قیمتی کمتر از 30 هزار تومان هم در بازار یافت می‌شوند. البته قیمت لیوان فرنچ پرس با ابعاد آن هم ارتباط مستقیم دارد. هرچه مخزن بزرگ‌تر و حجم بیشتری داشته باشد، به همان نسبت هم قیمت بالاتری خواهد داشت. البته اگر تاکنون این لیوان‌ها را ندیده باشید، ممکن است تصوری از آن نداشته باشید. اما بد نیست بدانید فرنچ پرس به نوعی ناجی شماست. اما بگذارید با جزئیات بیشتری به آن بپردازیم. لیوان فرنچ پرس به صورت کلی یک ظرف در دار با قابلیت نگهداری گرما است. از میانه درپوش این ظرف میله‌ای به شکل پیستون رد می‌شود. با بالا و پایین شدن این پیستون، توری صافی که در انتهای آن چسبیده است هم بالا و پایین می‌رود. این تمام فرآیند تهیه قهوه در لیوان‌های فرنچ پرس است. در واقع تهیه قهوه اسپرسو ساده‌تر از این راه ممکن نیست.
همه آن‌چه که به آن نیاز دارید، مقداری دانه قهوه و اندکی آب جوش است. در ادامه مراحل تهیه قهوه اسپرسو با لیوان فرنچ پرس را برایتان قرار می‌دهیم.
مرحله اول: آسیاب کردن قهوه
ابتدا مقداری دانه قهوه تهیه کنید. بهتر است از درشت بودن دانه‌های قهوه اطمینان حاصل کنید. زیرا دانه‌های ریز ممکن است طعم و رنگ قهوه را خراب کنند. در واقع دانه‌های ریزتر از صافی انتهای پیستون عبور می‌کنند و در نوشیدنی شما شناور می‌شوند. برای دو فنجان قهوه اسپرسو به 4 قاشق غذاخوری دانه قهوه نیاز دارید.
مرحله دوم: جوشاندن آب
دمای مناسب آب یکی از مهم‌ترین مراحل برای تهیه قهوه اسپرسو به شمار می‌رود. البته اهمیت این مرحله فقط به طرز تهیه اسپرسو با لیوان فرنچ پرس هم محدود نمی‌شود. در واقع در همه روش‌های تهیه قهوه، دمای آب از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر آب به اندازه کافی داغ نباشد، قهوه اسپرسوی شما طعم بسیار بدی به خود می‌گیرد. زیرا دانه‌های قهوه بدون آب داغ نمی‌تواند فرآیند استخراج خود را آغاز کنند. در نتیجه در نهایت مقداری آب با ته زمینه‌ای از طعم قهوه حاصل می‌شود. به منظور تهیه آب با دمای مناسب، ابتدا آن را به طور کامل بجوشانید. پس از آن که از جوشاندن آب اطمینان حاصل کردید، آن را از روی حرارت بردارید. سپس بین 20 تا 25 ثانیه صبر کنید تا اندکی خنک شود. اکنون می‌توانید از این آب با دمای مناسب برای تهیه قهوه اسپرسو استفاده کنید.
مرحله سوم: قهوه را داخل فرنچ پرس بریزید
در این مرحله تقریبا تا نیمه راه طرز تهیه اسپرسو با استفاده از لیوان فرنچ پرس رسیده‌اید. اکنون دانه‌های قهوه را در لیوان فرنچ پرس بریزید. سپس اندکی از آب داغ را روی آن بریزید. فعلا لازم نیست تمام ظرف را از آب پر کنید. به محض برخورد آب داغ با دانه‌های قهوه ، بوی خارق العاده آن در کمتر از چند ثانیه در مشامتان می‌پیچد. دانه‌های قهوه در اندک زمانی شروع به شکوفا شدن می‌کنند. این در حقیقت همان لحظه‌ای است، که دانه‌ها مواد و اسانس طبیعی خود را آزاد می‌کنند. اگرچه می‌توان این مرحله را به کل حذف کرد. اما اگر اجازه دهید دانه‌های قهوه به طور کامل شکوفا شوند، طعم نهایی اسپرسو بهتر خواهد شد.
مرحله چهارم: لیوان فرنچ پرس را با بقیه آب داغ پر کرده و هم بزنید
اکنون که عصاره مورد نیاز را از دانه‌های قهوه استخراج کردید، لیوان فرنچ پرس را با آب باقیمانده پر کنید. سپس با استفاده از یک قاشق کوچک دانه‌های قهوه را با آب به خوبی بیامیزید. البته لازم نیست هم زدن قهوه را با شدت خیلی زیادی انجام دهید. فقط کافیست دانه‌ها را کمی هم بزنید تا فرآیند مخلوط شدن آنها با آب انجام شود.
مرحله پنجم: خیساندن یا دم کردن قهوه
مدت زمان مناسب برای دم کردن قهوه، تاثیر بسیار زیادی در میزان رضایتمندی شما از طعم آن دارد. بنابراین یکی از مهم‌ترین مراحل برای بهره‌مندی از طعم دلچسب قهوه، مدت زمان مناسب برای دم کردن آن است. رعایت نکردن این مرحله می‌تواند دانه‌های مرغوب قهوه و در نتیجه پول شما را به هدر بدهد. در واقع مدت زمان مناسب برای به عمل آوردن یک قهوه اسپرسوی خوش طعم، 4 دقیقه است. یعنی اگر مدت دم کردن قهوه حتی یک دقیقه بیشتر یا کمتر شود، طعم مورد نظرتان ایجاد نمی‌شود. بنابراین باید اجازه دهید دانه‌های قهوه و آب جوش 4 دقیقه در لیوان فرنچ پرس بمانند. بیشتر از آن ممکن است منجر به تلخی طعم قهوه شود.
نکته مهم اینجاست که در مدتی که قهوه در حال دم شدن است، نباید پیستون را فشار دهید. پس از 4 دقیقه به مرحله نهایی طرز تهیه اسپرسو با استفاده از لیوان فرنچ پرس می‌رسید.
مرحله ششم: پیستون را بفشارید
اکنون پس از گذشت 4 دقیقه می‌توانید پیستون را بفشارید. البته بهتر است این کار را به آرامی و بدون عجله انجام دهید. اگر هنگام پایین بردن پیستون با فشار نسبتا بیشتری روبرو شدید، اندکی آن را بالا ببرید و دوباره به آرامی بفشارید. پس از اینکه پیستون را تا انتها در لیوان فرنچ پرس فرو بردید، دوباره آن را به بالا برگردانید.
اکنون اسپرسوی شما با شیوه کاملا صحیح آماده شده است. بهتر است فورا آن را در فنجان بریزید تا از تلخ شدنش جلوگیری کنید. این هم طرز تهیه اسپرسوی مورد نظر شما با استفاده از لیوان فرنچ و ساده‌ترین شیوه ممکن. در ادامه این مطلب به معرفی دو روش مناسب دیگر برای تهیه قهوه اسپرسو می‌پردازیم.
روش دوم: دم کردن قهوه اسپرسو با استفاده از کتری موکا ساز
کتری موکا ساز یا همان موکا پات در واقع یکی از وسایل اصلی برای تهیه قهوه اسپرسو به شمار می‌رود. موکا ساز مناسب آن دسته از افرادی است، که بلند شدن از رختخواب بدون بوی قوی قهوه برایشان قابل تصور نیست. آنها حتی پیش از شستن دست و رو و دندان‌هایشان باید قهوه صبحگاهی خود را بنوشند. بدون شک همه شما با کتری موکا ساز و نحوه کار کردن با آن آشنایی دارید. فناوری مورد استفاده در کتری موکا ساز بسیار پیشرفته‌تر از فرنچ پرس است. البته تهیه قهوه اسپرسو توسط این تکنولوژی نیز زمان بیشتری می‌طلبد. به همین سبب در تهیه قهوه اسپرسو فرنچ پرس‌ها نسبت به موکا پات کارایی کمتری دارند. زیرا یک قهوه اسپرسوی واقعی با عبور آب داغ با فشار زیاد از میان دانه‌های قهوه به دست می‌آید. فرنچ پرس‌ها نمی‌توانند این فشار زیاد آب را ایجاد کنند. اما کتری موکا ساز قادر است آن را به وجود بیاورد. در ادامه این مطلب به طرز تهیه اسپرسو با استفاده از کتری موکا ساز می‌پردازیم.
مرحله نخست: قهوه را آسیاب کنید
برای تهیه قهوه اسپرسو توسط فرنچ پرس نیاز به دانه‌های درشت قهوه داشتیم. اما در مورد موکا پات اوضاع کاملا متفاوت است. در این روش باید دانه‌های قهوه را تا جای ممکن آسیاب کنید. به گونه‌ای که کاملا ریز شوند. فشار ایجاد شده توسط حرارت در محفظه پایینی موکا ساز، آب را با فشار زیاد از میان قهوه آسیاب شده عبور می‌دهد. به این ترتیب یک قهوه اسپرسوی قوی و دلچسب حاصل می‌شود.
مرحله دوم: محفظه پایینی را با آب پر کنید
در این مرحله می‌توانید ابتدا آب را از قبل گرم کرده و سپس درون محفظه بریزید. یا از همان ابتدا آب را در محفظه پایینی بریزید تا به جوش بیاید. به هر حال هر دوی این روش‌ها نتایج تقریبا یکسانی را برایتان حاصل می‌کند. سپس موکا پات را روی حرارت قرار دهید. در مدت زمان کوتاهی آب داغ می‌شود. فقط به دریچه کنار محفظه آب دقت کنید. سطح آب نباید بالاتر از این دریچه بیاید. اگر فشار آب زیاد شود و سطح آب بالاتر از دریچه باشد، ممکن است موکاپات بترکد.
مرحله سوم: محفظه قهوه را با دانه‌های آسیاب شده پر کنید
در این مرحله محفظه بعدی را با قهوه آسیاب شده پر کنید. البته توجه داشته باشید محفظه بیش از اندازه پر نشود. اغلب افرادی که برای نخستین بار از موکا پات استفاده می‌کنند، محفظه قهوه را پر می‌کنند و سپس قهوه آسیاب شده را با فشار به سطح آن تراز می‌کنند. اما بد نیست بدانید این کار کاملا اشتباه است. زیرا آب نمی‌تواند به خوبی از میان قهوه فشرده شده عبور کند. بنابراین یک قهوه اسپرسوی ضعیف و آبکی حاصل می‌شود.
مرحله چهارم: قسمت‌های مختلف موکا پات را به خوبی به هم بپیچانید
پیش از مراحل بعدی، دستگاه را از وجود دانه‌های قهوه پخش شده بر قسمت‌های پیچی کتری به خوبی پاک کنید. دانه‌های قهوه به راحتی می‌توانند در میان قسمت‌های چفت و بست شده قرار بگیرند و از پیچیده شدن کامل محفظه‌ها در یکدیگر جلوگیری کنند. به این ترتیب محفظه‌ها به خوبی در یکدیگر چفت نمی‌شوند و کتری موکا ساز شما به یک بمب خطرناک تبدیل می‌شود. همانگونه که می‌دانید فناوری اصلی مورد استفاده در این دستگاه، فشار آب است. بنابراین بهتر است جوانب احتیاط را به طور کامل رعایت کنید.
مرحله پنجم: کتری موکا ساز را روی حرارت کم قرار دهید
اکنون نوبت آن رسیده که موکا پات را روی شعله ملایم قرار دهید. اگر حرارت زیر کتری زیاد باشد، فشار آب به سرعت در محفظه جمع می‌شود. در نتیجه اسپرسو در محفظه مورد نظر جمع نمی‌شود. در عوض روی اجاق گاز پخش می‌شود. ارزیابی میزان زیاد یا کم بودن حرارت هم کار بسیار ساده‌ای است. وقتی حرارت خیلی کم باشد، قهوه به سختی از میان محفظه عبور می‌کند. اما وقتی حرارت زیاد باشد، عبور جریان قهوه با سرعت بسیار زیادی انجام می‌شود. بر این اساس می‌توانید با کم یا زیاد کردن شعله، حرارت مناسب را پیدا کنید.
مرحله ششم: کتری موکا ساز را از روی حرارت بردارید
این مرحله بسیار حساس است. موکا پات را باید تا پیش از بلند شدن و پف کردن قهوه از روی حرارت بردارید. در غیر این صورت قهوه اسپرسوی شما تلخ خواهد شد. چند ثانیه صبر کنید تا جوشش آن بخوابد. اکنون می‌توانید آن را در یک فنجان مناسب ریخته و نوش جان کنید.
مرحله هفتم: کتری موکا ساز را تمیز کنید
موکا پات به راحتی توسط آب گرم تمیز می‌شود. هیچ وقت برای شستشوی موکا ساز از ماشین ظرفشویی استفاده نکنید. زیرا به مرور زمان شکل ظاهری آن را خراب می‌کند.
چرا کتری موکا ساز بهترین وسیله برای تهیه قهوه اسپرسو است؟
موکا پات یا کتری موکا ساز قطعا بهترین دستگاه تهیه اسپرسو است. در فرآیند تهیه قهوه توسط موکاپات، فشار زیادی ایجاد می‌شود، که قطعا به طرق دیگر میسر نیست.
فرنچ پرس و اروپرس هم می‌توانند برای تهیه اسپرسو مفید واقع شوند. اما قدرت موکا ساز را ندارند. اگرچه به نظر می‌رسد کتری موکا ساز از قیمت بالایی برخوردار است. اما در واقع این گونه نیست. به علاوه این دستگاه می‌تواند تا سالیان سال برایتان دوام داشته باشد. زیرا اغلب از جنس فولاد ضد زنگ ساخته می‌شود.
روش سوم:طرز تهیه اسپرسو با اروپرس
در این بخش به طرز تهیه اسپرسو با اروپرس می‌پردازیم. اما پیش از هر چیز باید بدانیم اروپرس چیست؟ اروپرس نوع دیگری از فرنچ پرس است. در واقع اروپرس نسخه قابل حمل‌تر و جدیدتر فرنچ پرس‌های کلاسیک به شمار می‌رود. اروپرس در سال 2005 اختراع شد. در مجموع هر دوی این دستگاه‌ها بر اساس اصول یکسانی ساخته شده‌اند. در نتیجه نتایج تقریبا مشابهی دارند.
اروپرس ظرفی استوانه‌ای شکل است، که در انتهای آن یک فیلتر قرار دارد. قهوه در پایین این ظرف قرار می‌گیرد. سپس روی آن آب داغ اضافه می‌شود. در نهایت با فشار پیستون قهوه صاف شده به فنجان منتقل می‌شود. به همین سادگی و کارآمدی. اگر می‌خواهید بیشتر متوجه این فرآیند توسط اروپرس شوید، کافی است یک سرنگ بدون سوزن را تصور کنید. اروپرس همان سرنگ است. در ادامه به شرح مراحل طرز تهیه اسپرسو با اروپرس می‌پردازیم.
مرحله نخست: دانه‌های قهوه را آسیاب کنید
برای تهیه اسپرسو توسط اروپرس هم مانند موکا ساز نیاز به دانه‌های ریز شده قهوه خواهید داشت. اگر دانه‌های قهوه ابعاد درشتی داشته باشند، اسپرسوی خوبی حاصل نمی‌شود. زیرا آب فقط در میان این دانه‌های درشت شناور می‌شود. در واقع یکی از نکات مهم در تهیه اسپرسو تناسب سایز دانه‌های قهوه با نوع دستگاه مورد استفاده است.
بنابراین برای هر نوع دستگاه و فرآیندی باید قهوه مناسب آن را استفاده کنید.
مرحله دوم: دانه‌های قهوه را در اروپرس بریزید
پیش از انجام این مرحله باید یک فیلتر کاغذی روی درپوش محفظه پایینی قرار دهید. البته بد نیست ابتدا اندکی آب جوش روی فیلتر بریزید. بسیاری از فیلترها ممکن است طعم ناخوشایند ناشی از کاغذ از خود بر جا بگذارند، که با ریختن اندکی آب جوش از بین می‌رود. پس از قرار دادن فیلتر بر محفظه پایینی، نوبت به اضافه کردن دانه‌های آسیاب شده قهوه است. اکنون ظرف استوانه‌ای شکل را اندکی تکان دهید، تا قهوه‌ها به صورت یکنواخت پخش شوند. سپس لایه دیگری فیلتر کاغذی در قسمت پایینی پیستون قرار دهید. همانگونه که مشاهده می‌کنید، با فشردن پیستون قهوه در میان دو فیلتر گیر می‌کند.
مرحله سوم: پیستون را فشار دهید
چرا به دو فیلتر در دو طرف دانه‌های قهوه نیاز داریم؟ در واقع دلیل این کار این است که دانه‌های قهوه توسط این دو فیلتر در قسمت پایینی محفظه استوانه‌ای شکل قرار بگیرند. حالا پیستون را به سمت پایین بفشارید. به محض این که پیستون به انتهای ظرف رسید، آن را به بالا بکشید. اگر دانه‌های قهوه شبیه به گوی هاکی شدند، یعنی شما تاکنون مراحل را درست انجام داده‌اید. فقط یک مرحله باقیمانده تا فنجان اسپرسوی خوش عطر شما آماده شود.
مرحله چهارم: آب گرم اضافه کنید
آب مورد استفاده در فرآیند تهیه اسپرسو در این روش باید به دمای 100 درجه سانتیگراد رسیده باشد. اگر دقت کنید، علائم خاصی را بر بدنه اروپرس مشاهده می‌کنید. با استفاده از این علائم آب را به تناسب حجم قهوه مورد استفاده اضافه کنید. از آن‌جا که غلظت قهوه کاملا سلیقه‌ای است، ما مقدار دقیقی برای حجم آب پیشنهاد نمی‌دهیم. اما به صورت کلی برای حدود 20 گرم قهوه، باید حجم آب تا علامت “2” که بر بدنه اروپرس مشخص شده بالا بیاید. اکنون پیستون را دوباره به آرامی به سمت پایین فشار دهید. قهوه اسپرسوی شما آماده است. نکته قابل توجه در خصوص اروپرس این است که بر خلاف فرنچ پرس، لازم نیست منتظر دم کشیدن قهوه باشید. بنابراین اسپرسوی شما در این روش سریع‌تر آماده می‌شود.
نکاتی برای تهیه بهترین قهوه اسپرسو
دانه‌های قهوه مهم‌ترین عامل در طرز تهیه اسپرسو به شمار می‌روند. اگرچه قهوه آسیاب شده را در هر فروشگاهی می‌توان پیدا کرد. اما مطمئن باشید طعم آن به پای قهوه‌هایی که اندکی قبل از نوشیدن آسیاب می‌شوند، نمی‌رسد.
- فشرده شدن و فشار آب نکته کلیدی برای تهیه اسپرسوی منحصر به فرد است. مطمئن باشید هر نوشیدنی کافئین داری که کمتر از 9 بار فشرده شده باشد، اسپرسو نیست. بلکه فقط یک فنجان قهوه ساده است. به همین سبب کتری موکا ساز در تهیه قهوه اسپرسو حرف اول را می‌زند.
- دمای آب عامل مهم بعدی برای تهیه یک قهوه اسپرسوی بی نظیر است. اگر دمای آب گرم باشد، دانه‌های قهوه به خوبی شکوفا نمی‌شوند. در این حالت فقط یک لیوان آب گرم به رنگ قهوه‌ای خواهید داشت. دمای آب برای تهیه اسپرسو باید به اندازه کافی داغ باشد. به این ترتیب اسانس و مواد مغذی موجود در قهوه به خوبی استخراج می‌شوند. همه این‌ها منجر به ایجاد طعم و عطری منحصر به فرد می‌شود. از سوی دیگر داغ بودن بیش از اندازه آب هم منجر به سوختن دانه‌های قهوه و تلخ شدن طعم اسپرسو می‌شود.
میزان بو دادن دانه‌های قهوه هم می‌تواند عامل موثری در شدت و ضعف طعم اسپرسو باشد. اگر طرفدار طعم و عطر قوی اسپرسو هستید، بهتر است از دانه‌هایی با رنگ روشن‌تر و کمتر بو داده شده استفاده کنید. در غیر این صورت دانه‌هایی با رنگ تیره‌تر را انتخاب کنید. در کل میزان حرارت دیدن دانه‌ها کاملا سلیقه‌ای است.